Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü dijitalleşme hamlesiyle, Türkiye limanlarında gümrük süreçlerinde yeni bir dönem başlıyor. Gümrük sistemleri ile liman işlemlerini daha yüksek düzeyde entegre etmek amacıyla geliştirilen Liman Kapı Otomasyon Sistemi (LKOS), 24 Şubat 2025 itibarıyla Mersin Uluslararası Limanı’nda pilot uygulamaya alındı.
Yeni sistem, liman sahasına giriş yapan kara taşıtlarının tüm bilgilerinin ve görüntülerinin, henüz liman kapısından geçmeden gümrük sistemlerine iletilmesini sağlıyor. Bu sayede, taşıtın liman işletmesi tarafından sisteme kaydedilmesi ile eş zamanlı olarak, KLTS – İç Gümrük-Liman Giriş Çıkış Programı’nda da otomatik giriş kaydı oluşturuluyor.
Üç aşamalı dijital kontrol mekanizması
Liman sahasında araçlar için üç kontrol noktası oluşturulmuş durumda. İlk noktada, Optik Karakter Tanıma (OCR) teknolojisiyle araç plakası, konteyner numarası, konteyner ebadı, tehlikeli yük etiketi ve mühür durumu gibi veriler, kameralar aracılığıyla otomatik olarak toplanıyor.
İkinci kontrol noktasında ise Plaka Tanıma Sistemi (LPR) devreye giriyor. Araç bilgileri, önceden liman işletmesine bildirilen verilerle eşleşirse bariyer otomatik olarak açılıyor ve araç üçüncü kontrol noktasına yönlendiriliyor. Verilerde uyumsuzluk tespit edilirse araç farklı bir güzergaha yönlendiriliyor.
Üçüncü ve son kontrol noktası ise gümrük denetimlerinin yapıldığı alan. Burada bulunan “Gümrük Muhafaza Giriş Kapısı Komuta Kontrol Ofisi”nden tüm geçiş süreci Kapalı Devre Televizyon Sistemi (CCTV) ile anlık olarak takip ediliyor. Sistem üzerinden gelen “pre-gate” verileri ise manuel işlem gerekmeden otomatik olarak onaylanıyor. Gerekli durumlarda, sahada görevli ekipler fiziki kontrol de gerçekleştirebiliyor.
Daha güvenli, daha hızlı, daha şeffaf
Yeni sistem sayesinde, riskli taşıtların daha limana girmeden tespit edilmesi mümkün hale gelirken, araç geçiş sürelerinde önemli bir hızlanma bekleniyor. Ayrıca limana giriş yapan tüm araçların farklı açılardan fotoğraflanarak arşivlenmesi sayesinde hem denetim süreçlerinde geriye dönük izleme yapılabilecek hem de güvenlik seviyesi artırılacak.
Ticaret Bakanlığı yetkilileri, Mersin’de başlatılan bu pilot uygulamanın performansının yakından takip edildiğini, liman işletmelerinin teknolojik ve altyapı hazırlıklarını tamamlamalarının ardından, sistemin diğer limanlara da kademeli olarak yaygınlaştırılmasının planlandığını bildirdi.
