Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerjiden madenlere, gemilerden nükleere, enerji diplomasisinden fatura desteklerine kadar geniş bir yelpazede gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Önemli açıklamalarda bulunan Bakan Bayraktar, 2025’te 4 milyar dolar değerinde 57 milyon varillik petrol rezervi tespit ettiklerini söyledi. Kaya çatlatma ile petrol ve doğal gaz çıkarma yöntemini ilk kez Diyarbakır’da uygulayacaklarını ifade eden Bakan Bayraktar, Diyarbakır’da 4-6 milyar varillik potansiyel olduğunu ifade etti.
Bayraktar, enerji filosuna dahil olan ikiz gemilerden birinin Karadeniz’de diğerinin Akdeniz’de görev yapacağını kaydederek Suriye’ye doğal gaz akışının 2 Ağustos’ta başlayacağını açıkladı. Yeni nükleer santraller konusunda Çin, Kanada ve Kore ile görüştüklerini dile getiren Bayraktar, 2025’te yenilenebilir enerji kurulu gücüne 10 bin megavat ekleyerek rekor kıracaklarını söyledi.
Bayraktar, enerji ve madenler alanında düzenlemeler yapan yasa ile söz konusu madenlerde çalışan işçilerin işlerini koruduklarını vurgularken Irak petrolü konusunda yeni anlaşma taslağını bir mektupla muhatabı bakana gönderdiğini açıkladı.
Gazetecilerin sorunlarını yanıtlayan Bakan Bayraktar, özetle şu değerlendirmeleri yaptı: “Diyarbakır’da, Gabar’da, Batman’da yaptığımız çalışmalar neticesinde bugün itibari ile farklı lokasyonlarda 57 milyon varillik rezerv tespiti yaptık. Bunun da yaklaşık ekonomik değeri 4 milyar dolar.
Ankonvansiyonel üretimle kamuoyunda ‘kaya gazı’ diye bilinen, kayaların içerisinde sıkışmış doğal gaz ve petrolün üretimi ile alakalı bir strateji ortaya koymuştuk. Bunun en önemli uygulamasını şimdi Diyarbakır’daki dört sahada gerçekleştiriyoruz. Orada 24 tane dikey ve yatay sondaj yapacağız. Diyarbakır’ın genelinde ‘kaya gazı’ veya ‘kaya petrolü’ olarak nitelendirdiğimiz yaklaşık 4-6 milyar varillik bir potansiyel olduğunu düşünüyoruz.
İkinci yüzer üretim platformu, üretimi 40 milyon metreküpe çıkaracak ve Sakarya Gaz sahasının üçüncü fazını da tamamlamış olacağız. İkinci yüzer üretim platformumuz, 2027 yılının aralık ayında Uzakdoğu’dan Türkiye’ye doğru hareket edecek. Henüz adı yok.
Fatih, Yavuz, Kanuni, Abdülhamid Han derin sondaj gemilerine iki tane yeni kardeş geliyor. Bu gemilerden birini Karadeniz’de konumlandırmayı planlıyoruz. Dolayısıyla Karadeniz’de beş tane gemimiz çalışacak. Akdeniz’de halen kazmayı düşündüğümüz lokasyonlar var. Ayrıca, Libya’da şu anda yaptığımız anlaşmalar kapsamında bazı deniz sahalarındaki datalara bakıyoruz, oralarda belki sondaj ihtiyacı olabilir. Somali’ye sondaj için gidebiliriz. Bu anlamdaki faaliyetler için bizim bu gemilere ihtiyacımız var. İki gemiyle beraber Türkiye, bugün dünyada dördüncü sırada. Çok güçlü bir filomuz var.
Azerbaycan’la aramızda bir swap anlaşması yaptık ve Azerbaycan’dan gelecek gazı, Kilis üzerinden Suriye’ye, Halep‘e ihraç edeceğiz. Azerbaycan ve Türkiye, finansman boyutuyla da Katar olacak. Kilis’te bu cumartesi günü, 2 Ağustos‘ta tören gerçekleştireceğiz ve Suriye’ye doğal gaz vereceğiz. Bu doğal gaz, Suriye’nin elektrik üretiminde kullanılacak. Oraya vermeyi planladığımız 6 milyon metreküplük gazla bin 200 megavatlık elektrik üretimini hayata geçirebileceğiz, mevcut santralleri bu anlamda yakıtla buluşturmuş olacağız. Bugün Suriye’de 3-4 saat olan elektrik, günde 10 saate çıkacak.
Akkuyu projesi, cumhuriyet tarihinin en büyük dış yatırımı. Büyüklük olarak baktığınız zaman yaklaşık 25-30 milyar doları bulan çok büyük bir yatırım. Dört reaktörle Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’u buradan karşılanmış olacak. Nükleer santralin ilk reaktörü yüzde 95 tamamlanmış durumda. Hedefimiz bu yıl içerisinde ilk reaktörü tamamlayabilmekti ama tahmin ediyorum bu süreç 2026’yı bulacak.
Sinop ve Trakya’da 4’er reaktörle toplam 8 reaktörlük bir planlamamız var. Bunlarla alakalı ilgili ülkeler, şirketlerle görüşmelerimiz devam ediyor. Rusya’nın özellikle Sinop’taki projeye ilgisi var. Çünkü Akkuyu’yu biliyorlar. Türkiye’de ciddi bu anlamda bir tecrübeleri var. Çin, Kanada ve Kore, ana görüştüğümüz ülkeler. Burada modellerde farklılığa girebiliriz. Yani, Akkuyu’daki model gibi bir modeli uygulamayabiliriz. Dolayısıyla belki kamu şirketimiz olan EÜAŞ’ı burada daha ağırlıklı konumlandırabiliriz. Küçük modüler reaktörler önemli alanlardan bir tanesi. Yeni yasama döneminde Meclis’e küçük modüler reaktörlerle ilgili bir kanun teklifi de sunmayı hedefliyoruz.
Beklediğimizin ötesinde bir hava koşuluyla karşı karşıyayız. Siz hesabınızı yapıyorsunuz, ‘Yüzde 50 bir artış olabilir’ diyorsunuz ama bunun da ötesine geçen bir tüketim talebi var.
Yenilenebilir enerji, büyümemiz gereken bir alan. Geçtiğimiz yıl 7 bin megavat kurulu güç yaptık. Bu yıl, İnşallah rekor kıracağız. Güneş ve rüzgârda 10 bin megavatı bulacağız.
İzin süreçleri 40-48 ay. Biz bu süreçleri sadece kısaltıyoruz. Reform paketinin birinci hedefi bu ve yenilenebilir odaklı. İkinci kısmı, madenlerle alakalı. İzin süreçleri madende daha uzun yılları bulabiliyor. Dolayısıyla biz ‘Bu süreçleri kısaltalım’ diyoruz. 20 sene önce verilmiş veya her yıl verilen rehabilitasyon bedelleri olduğu gibi kalıyordu. Herhangi bir nemalandırma yok. Dolayısıyla biz bunu nemalandırıyoruz. Başka bir şey daha yapıyoruz; ‘Rehabilitasyona hemen başlayacaksın.’ diyeceğiz. Bir başka önemli husus, devlet hakkı. Sayın Cumhurbaşkanımıza yüzde 25 arttırma yetkisini de kanun verdi. Yüzde 31’lere kadar gelebilecek şekilde bir devlet hakkını bakırda, kromda, alüminyumda, nikelde artıracak bir düzenleme yapıldı.
Türkiye’nin elektriğinin yüzde 3,5’ini üreten üç tane santral. Kömürde ve santrallerde 55 bin insan çalışıyor. Aslında biz bu yasayla o üç santralde çalışan ve o üç santralle alakalı kömür madenlerinde çalışan işçilerimizin işlerini korumuş olduk. Yerli kömür, Türkiye’nin mutlaka olmazsa olmaz unsurlarından bir tanesi.
Bu hattı maalesef biz hiç tam kapasite kullanamadık. Bu boru hattı yaklaşık 1,5 milyon varil günlük petrol sevkiyatına izin veren bir hat. Biz de Irak’a şunu söylüyoruz; Irak’ın günlük 4 milyon varil petrol ihracatı var, bunun tamamı Basra üzerinden gidiyor. Burada 1,5 milyon varillik fark bir rota var. Yani siz, neredeyse petrolünüzün yüzde 40’ını farklı bir rotadan dünyaya sunabilirsiniz. ‘Bu anlaşma ticareten, hukuken fayda sağlayan bir anlaşma değil. Dolayısıyla bunu uzatmayalım’ dedik. Hemen akabinde ben Iraklı muhatabım, Irak Petrol Bakanına bir mektupla beraber yeni anlaşma taslağımızı da gönderdim.
Bu yıl ki şu ana kadar desteğimiz yaklaşık 293 milyar liraları buldu. Hem doğal gazda hem elektrikte destekler var. Abonelerin yüzde 3’ünü, 1,2 milyon aboneyi biz elektrikte destek grubundan çıkardık. Bunu doğal gazda da yapmayı hedefliyoruz. Belli tüketimlerde olan vatandaşlarımızı desteklemeye devam edeceğiz. Özellikle en düşük maaş alan emeklileri, dar gelirlileri, sabit gelirlileri.”
