Page 26 - Ekim 2024

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN

YAPISAL DÖNÜŞÜMÜ

Structural transformation in the Turkish economy

Ekonomik gelişme sürecinin başlarında At the beginning of the economic development
tarım sektörü büyümenin baskın karakteri process, the agricultural sector plays a role
olarak rol oynamakta ve sanayi sektörüne as the dominant character of growth and
emek, sermaye ve hammadde gibi girdileri enables the expansion of the industrial sector
sağlayıp talep yaratarak sanayi sektörünün by providing inputs such as labor, capital and
Prof. Dr. genişlemesine olanak sunmaktadır. raw materials to the industrial sector and
creating demand. The diversification of the
Hüseyin AĞIR Sanayileşmeyle birlikte üretim yapısının production structure with industrialization,
çeşitlenmesi, kırdan kente göçün ardından
kent nüfusunun artması, kentlerin the increase in the urban population following
Ankara Hacı Bayram Veli genişleyerek gelişmesi ve teknolojik ilerlemeye rural-urban migration, the expansion and
Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü paralel olarak ihtiyaçların çeşitlenmesi ve gelir development of cities, the diversification of
needs in parallel with technological progress,
Ankara hacı Bayram Veli University artışıyla beraber tüketimin artması hizmet and the increase in consumption with the
sektörünü de geliştirmektedir. Bu süreç hem
FEAS Department of Economics sektörlerin aldığı gayri safi yurt içi hâsıla increase in income also develop the tertiary
(GSYİH) paylarının değişmesine hem de sector. This process leads to transformations
huseyinagir@hotmail.com in both the gross domestic product (GDP)
istihdam edilen işgücünün sektörel payı olarak
değişmesine neden olmaktadır. shares of the sectors and the sectoral share of
the employed labor force.
Bir ekonomide sektörlerin istihdam ve
GSYİH içerisindeki paylarının değişiminin, The shift in the shares of sectors within
tarımdan sanayiye ve hizmetler sektörüne employment and GDP from agriculture
to industry and services in an economy is
doğru kayması yapısal dönüşüm olarak referred to as structural transformation.
ifade edilmektedir. Yapısal dönüşüm The concept of structural transformation
kavramı literatürde 1950’li yıllardan beri has been used in the literature since the
kullanılmaktadır. Diğer taraftan tarım 1950s. On the other hand, the agricultural
sektörü sanayileşme oluşumundaki sector plays an important role in providing
girdilerin sağlanmasında önemli bir rol inputs for the industrialization process. The
oynamaktadır. Tarım sektörü üretiminin diversification of agricultural production
çeşitlenmesi, sanayinin tarımsal ürünler allows the industry to develop, especially in
özelinde gelişmesine fırsat vererek, hizmetler terms of agricultural products, which in turn
sektörünün çeşitlenmesini sağlamakta leads to the diversification of the tertiary
böylelikle gelir ve istihdam oranlarının sector, thereby causing variations in income
farklılaşmasına neden olmaktadır. Bu sürecin and employment rates. As a natural result
doğal sonucu olarak tarım sektörünün of this process, the declining capacity of the
istihdam ve gelir üretme kabiliyetinin agricultural sector to generate employment
azalması, gelir artışı ve istihdamın hizmetler and income leads to the replacement of
sektörü başta olmak üzere tarım dışı sektörler income growth and employment by non-
tarafından yerine getirilmesine neden agricultural sectors, particularly the tertiary
olmaktadır. sector.
Ekonomik gelişmeyle birlikte GSYİH Statistics show that, with economic
içerisindeki tarım sektörünün payı, toplam development, the share of the agricultural
istihdam içerisindeki tarım sektörünün sector in GDP decreases much faster than
payından çok daha hızlı bir düşüş sergilediği the share of the agricultural sector in
ilgili istatistiklerden izlenebilmektedir. total employment. This indicates that the
Bu durum tarım sektöründe istihdam contribution of those employed in agriculture
edilenlerin GSYİH’ye olan katkılarının görece to GDP is relatively declining. The process
azaldığı anlamına gelmektedir. Ekonomide of structural transformation in the economy
yapısal dönüşüm süreci, gelir attıkça tarım shows that, as income increases, the relative
sektörünün görece önemini yitirdiğini, importance of the agricultural sector
başlarda imalat sanayinin, zamanla da diminishes, while at first the manufacturing
hizmetler sektörünün gelir içerisindeki industry and, over time, the tertiary sector
önemini arttırdığını göstermektedir. gain importance in terms of income.

24 www.ekofull.com