Page 52 - EKOFULL - OCAK 2022.cdr

Türkiye’nin dış ekonomik ilişkileri 1980'li yıllara Until the 1980s, Turkey's foreign economic relations
kadar dışarıya çok fazla açık olmayan bir görünüm showed an appearance that was not very open to the
arz etmiştir. Türkiye’de 1980 yılında ithal ikameci outside. In 1980, import substitution policies were
politikalardan vazgeçilip ihracata yönelik abandoned in Turkey and an export-oriented
sanayileşme stratejisi uygulanmaya başlanmıştır. Dış industrialization strategy was started to be
talebi büyümenin lokomotifi olarak ele alan bu implemented. This approach, which considers foreign
yaklaşım mevcut atıl kapasitelerin devreye girmesiyle demand as the pioneer of growth, was significantly
1980'li yılların sonlarına kadar önemli ölçüde successful until the late 1980s with the introduction of
başarılı olmuştur. 1990'lı yıllarda dünyada küresel existing idle capacities. In the 1990s, as a result of the
ekonomik koşullarda yaşanan değişimler sonucu changes in the global economic conditions in the
ülkelerin üretim yapısı, sistem ve süreçlerinde world, important transformations occurred in the
önemli dönüşümler meydana gelmiştir. Türkiye o production structure, systems and processes of the
yıllarda yaşanan siyasi istikrarsızlığında etkisiyle bu countries. It can be said that Turkey could not adapt to
dönüşümün reel üretim boyutuna adapte olamadığı, the real production dimension of this transformation
due to the political instability experienced in those
sadece finansal boyutuna adapte olduğu söylenebilir. years, but only to its financial dimension. In this
Yüksek faiz-düşük kur ile yüksek finansal getiri process, which provided high financial returns with
sağlanan bu süreçte reel üretim ve yatırımlar geri high interest-low exchange rates, real production and
planda kalmış, Türkiye adeta paradan para kazanılan investments remained in the background, and Turkey
spekülatif rant ekonomisine dönüşmüştür. turned into a speculative rent economy where money is
earned.
Türkiye, enerji kaynakları yeterli olmayan ve enerji
ihtiyacı sürekli artan bir ülkedir. Üretim için gerekli Turkey is a country with insufficient energy resources
olan enerjinin büyük bir kısmı dış piyasalardan and an ever-increasing need for energy. A large part of
karşılanmaktadır. Türkiye gibi enerji kaynakları the energy required for production is met from foreign
kendine yetmeyen ülkelerin üretim girdilerinde markets. Energy expenditures have an important place
enerji harcamaları önemli bir yer tutmaktadır. in the production inputs of countries such as Turkey
Enerjinin yanı sıra Türkiye'nin üretim için gerekli whose energy resources are not self-sufficient. In
olan ara mal (hammadde) ve yatırım malları talebi addition to energy, Turkey's demand for intermediate
büyük oranda ithal edilerek karşılanmaktadır. goods and investment goods required for production is
Hammadde ithalatı toplam ithalatın %75'i, yatırım mostly met by importing. Raw material imports are
malları ithalatı ise %10-12'si civarındadır. Bununla around 75% of total imports, and imports of
beraber işlenmiş ara mal ithalatı da toplam ara mal investment goods are around 10-12%. In addition to
ithalatının %50'si kadardır. Yani Türkiye’de ihracat this, the import of processed intermediate goods is
yüksek oranda ithalata bağımlıdır. Bu durum 50% of the total import of intermediate goods. In other
Türkiye’nin cari açık sorununu çözmede büyük bir words, exports in Turkey are highly dependent on
dezavantaj oluşturmaktadır. imports. This situation creates a great disadvantage in
solving Turkey's current account deficit problem.
Ulusal paranın değerinin düşmesi (döviz kurunun
yükselmesi) yurt içinde üretilen malların uluslararası The decrease in the value of the national currency
piyasada daha ucuz hale gelmesine neden causes domestically produced goods to become cheaper
olmaktadır. Bu durum ihracatı artırıcı etkiye in the international market. This situation has the
sahiptir. Aynı zamanda ithal edilen tüketim effect of increasing exports. At the same time, since the
price of imported consumer goods will become more
mallarının fiyatı yurt içinde pahalı hale geleceğinden expensive in the country, the demand for imported
ithal mallara olan talep azalarak yerli mallara olan goods will decrease, increasing the demand for
talebi artıracaktır. Yurt içi üretim hacminin artması domestic goods. The increase in domestic production
yatırımları teşvik ederek ekonomik büyüme ve volume encourages investments and positively affects
istihdam gibi çeşitli makroekonomik göstergeleri various macroeconomic indicators such as economic
olumlu etkilemektedir. Fakat döviz kurunda ortaya growth and employment. However, there is various
çıkan yüksek dalgalanmaların yatırımları olumsuz empirical evidence that high fluctuations in exchange
etkilediğine ilişkin çeşitli ampirik kanıtlar rates affect investments negatively. The increase in the
bulunmaktadır. Döviz kurunun yükselmesi enerji ve exchange rate increases imports along with exports in
hammaddede dışa bağımlı olan Türkiye gibi countries such as Turkey, which are foreign-dependent
ülkelerde ihracatla birlikte ithalatı da artırmaktadır. for energy and raw materials. In other words, in
Yani üretim yapısı büyük ölçüde ithal girdilere bağlı economies whose production structure is largely
ekonomilerde döviz kurunun yükselmesi dış ticaret dependent on imported inputs, an increase in the
açığının azalmasında her zaman başarılı sonuçlar exchange rate may not always yield successful results
vermeyebilir. in reducing the foreign trade deficit.

50 www.ekofull.com