Page 46 - EKOFULL - KASIM 2021 + KAPAK.cdr

Piyasada firmalar aralarında anlaşma yaparak fiyatları Firms in the market can increase prices by making
yükseltebileceği gibi üretimi azaltmak suretiyle de agreements among themselves, or they can cause prices
fiyatların yükselmesine neden olabilirler. Yine ülkelerde to increase by reducing production. Again, depending on
uygulanan gelir dağılımı politikası, sosyal politikalar ve the income distribution policy, social policies and
tarımsal destekleme politikalarına bağlı olarak fiyatlar agricultural support policies implemented in the
piyasa koşullarının dışında politik karar alıcılar countries, prices can be determined by political decision
tarafından belirlenebilir. Örneğin bazı tarım ürünlerinde makers outside of market conditions. For example, due
uygulanan politikadan dolayı fiyatların otorite to the policy applied in some agricultural products, the
tarafından piyasa fiyatının üzerinde belirlenmesi determination of prices above the market price by the
enflasyona kaynaklık edebilir. authority may cause inflation.
Uzun yıllar süregelen ve kontrol altına alınmayan aşırı Excessive inflation that continues for many years and is
enflasyon kronik enflasyon olarak adlandırılır. Kronik not controlled is called chronic inflation. In the case of
enflasyon durumunda hükûmetler uygulamış oldukları chronic inflation, governments may not get results from
politikalardan sonuç alamayabilir. Bu durumda hane the policies they have implemented. In this case,
halkları ve firmalar enflasyon olgusuyla yaşamaya households and firms can get used to living with the
alışabilirler. Gelişmekte olan ülkelerin kendine has bazı phenomenon of inflation. Inflation that occurs due to
özelliklerinden dolayı ortaya çıkan enflasyona ise yapısal some peculiarities of developing countries is called
enflasyon denir. Bu ülkelerde ekonomi henüz tam structural inflation. In these countries, while the
istihdam düzeyinde değilken üretim faktörlerinin ülke economy is not yet at full employment, the level of
içinde mobilitesinin düşük olması gibi yapısal production may not increase due to structural features
özelliklerinden dolayı üretim seviyesi artmayabilir. Arzın such as the low mobility of production factors within the
yapısal nedenlerle artmaması ve talebi karşılayamaması country. The fact that the supply does not increase due to
fiyatlar genel seviyesinin artmasına neden olacaktır. structural reasons and cannot meet the demand will
Çekirdek enflasyon mevsimsel dalgalanmalardan ve cause the general level of prices to increase. Core
geçici etkilerden arındırılmış enflasyon türüdür. Türkiye inflation is the type of inflation that is adjusted for
İstatistik Kurumu (TÜİK) hesaplanan Özel Kapsamlı seasonal fluctuations and temporary effects. Special
TÜFE Göstergeleri dikkate alınmaktadır. Geçici etki Comprehensive CPI Indicators calculated by the Turkish
niteliği taşıyan uluslararası piyasalardaki fiyat Statistical Institute (TUIK) are considered. Energy prices
hareketlerine bağlı enerji fiyatları, mevsimsel etkilerden due to price movements in international markets, which
dolayı fiyatları dalgalanan mallar, dolaylı vergiler have a temporary effect, goods with fluctuating prices
TÜFE'den kademeli olarak ayrıştırılmakta böylece due to seasonal effects, indirect taxes are gradually
enflasyonun kaynağı tespit edilmeye çalışılmaktadır. separated from the CPI, so that the source of inflation is
tried to be determined.
Türkiye uzun yıllardır yüksek enflasyon sorununu Turkey is a country that has been trying to solve the
çözmeye çalışan bir ülkedir. 1980 yılında %115'i bulan problem of high inflation for many years. The inflation
enflasyon oranı 1986 yılında %30 seviyesine kadar düşüş rate, which reached 115% in 1980, decreased to 30% in
göstermiş fakat 1994 yılında %125 oranında bir 1986, but in 1994 it was faced with an inflation rate of
enflasyon oranıyla karşı karşıya kalınmıştır. 2001 125%. After the 2001 crisis, inflation entered a downward
krizinden sonra enflasyon düşüş eğilimine girerek tek trend and regressed to single digits. In 2018, 2019 and
haneli rakamlara gerilemiştir. Son yıllarda enflasyon 2020, in which the inflation rate has been on the rise
oranının tekrar yükseliş eğiliminde olduğu 2018, 2019 again in recent years, inflation was 20,3%, 11,8%, 14,6%,
ve 2020 yılında sırasıyla %20,3 %11,8 %14,6 oranında respectively, in September and October 2021, increasing
olan enflasyon 2021 yılı Eylül ve Ekim aylarında bir compared to the same month of the previous year and
önceki yılın aynı ayına göre yükselerek %19,5 ve %19,8 realized as 19,5% and 19,8%.
oranında gerçekleştiği görülmektedir.
According to TUIK data in CPI (2003=100), In October
TÜİK verilerine göre TÜFE'de (2003=100) 2021 yılı 2021, there was an increase of 2.39% compared to the
Ekim ayında bir önceki aya göre %2,39, bir önceki yılın previous month, 15.75% compared to December of the
Aralık ayına göre %15,75, bir önceki yılın Ekim ayına previous year, 19.89% compared to October of the
göre %19,89 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,09 previous year and 17.09% compared to the twelve-month
oranında artış gerçekleşti. Bir önceki yılın Ekim ayına averages. The main groups with the lowest increase
göre artışın en düşük olduğu ana gruplar haberleşme compared to October of the previous year were
(%5,29), alkollü içecekler ve tütün (%7,88), giyim ve communication (5.29%), alcoholic beverages and tobacco
ayakkabı (%8,08), eğlence ve kültür (%13,12) oldu. (7.88%), clothing and shoes (8.08%), entertainment and
Artışın yüksek olduğu ana gruplar ise gıda ve alkolsüz culture (13.12%). The main groups with the highest
içecekler (%27,41), lokanta ve oteller (%25,23) ve ev increase were food and non-alcoholic beverages
eşyası (%23,03) oldu. Ekim 2021'de, endekste bulunan (27.41%), restaurants and hotels (25.23%) and household
415 maddeden, 46 maddenin ortalama fiyatında düşüş goods (23.03%). In October 2021, while the average price
gerçekleşirken, 38 maddenin ortalama fiyatında değişim of 46 items decreased out of 415 items in the index, the
olmamıştır. 331 maddenin ortalama fiyatında ise artış average price of 38 items remained unchanged. The
gerçekleşmiştir. average price of 331 items has increased.

44 www.ekofull.com