Page 57 - EKOFULL DERGİ SAYI 3

Eylül-Aralık 2021 arasında TCMB’nin politika faizinin kademeli With the CBRT’s policy rate gradually withdrawing from 19
olarak yüzde 19’dan yüzde 14 bandına çekilmesiyle birlikte, percent to 14 percent between September and December 2021,
dövize olan hücum, döviz kurunda çok hızlı bir yükselişe sahne the rush to foreign currency witnessed a very rapid increase in
olmuş ve kur 1USD=18TL seviyesini görmüştür. Döviz kurunun the exchange rate and the exchange rate reached the level of
daha da yüksek seviyeleri görebileceği yönlendirmeleri ve 1USD=18TL. The guidance and expectation that the exchange rate
beklentisi, olumsuz beklentileri arttırmıştır. Böyle bir ortamda, could see even higher levels increased the negative expectations.
21 Aralık 2021 akşamı, finansal siteme “kur korumalı mevduat In such an environment, on the evening of December 21, 2021,
hesabı” adıyla yeni bir finansal enstrüman kazandırıldığı it was announced that a new financial instrument called “fx-
açıklanmıştır. Bu yeni finansal ürünün açıklanmasıyla birlikte, protected deposit account” was introduced to my financial
hızlı bir şekilde kur artış beklentileri kırılmış, döviz kuru çok system. With the announcement of this new financial product,
hızlı bir şekilde düşmüş ve 1USD=11TL seviyelerinin altına the expectations for a rapid increase in the exchange rate were
kadar gerilemiştir. Sonrasında ise Rusya-Ukrayna geriliminin broken, the exchange rate fell very rapidly and fell below the
başlamasına kadar 1USD=13,5TL seviyelerinde kalmıştır. levels of 1USD=11TL. Afterwards, it remained at the level of
1USD=13.5TL until fthe beginning of the Russia-Ukraine tension.
Yeni ekonomik modelin en somut adımı olan kur korumalı
mevduat hesabı, hem TL, hem döviz (sadece Dolar, Euro, Sterlin) It has been stated that the most concrete step of the new economic
ve hem de altın cinsinden varlığı olanlar tarafından 21 Aralık model, the fx protected deposit account, can be opened by those
2021 tarihinde başlanarak 2022 sonuna kadar açtırılabileceği who have assets in TL, foreign currency (only Dollar, Euro,
ifade edilmiştir. Sistem önce gerçek kişileri, sonra tüzel kişileri, Sterling) and gold, starting from 21 December 2021 until the end
daha sonra yabancıları ve en sonunda da altın varlıkları of 2022. The system expanded by incorporating first real persons,
bünyesine katarak genişlemiş ve iç finansman kaynaklarını aktif then legal persons, then foreigners, and finally gold assets, and
etmeye yönelmiştir. turned to activating internal financing resources.

Kur korumalı mevduat hesabı nasıl işliyor: How the fx protected deposit account works:
TL varlığı olanlar, bu varlıklarını istedikleri bir döviz cinsine Those who have TL assets can convert these assets into fx-
(sadece Dolar, EURO veya Sterlin) endeksleyerek kur korumalı protected deposit accounts by indexing them to a foreign currency
mevduat hesabına çevirebiliyorlar. Dövizden dönüşümlü kur (only Dollar, EURO or Sterling) of their choice. For those who
korumalı mevduat hesabı açtırmak isteyen kişiler için 21 Aralık want to open a currency conversion protected deposit account in
2021 tarihindeki bakiyeleri esas alınarak hesaplar açtırılmakta foreign currency, accounts are opened based on their balances
ve avantaj sağlanmaktayken, daha sonra bu tarih kısıtından on December 21, 2021 and the advantage is provided, but later
vazgeçilmiştir. Eğer dönüştürülecek hesap bir altın hesabı ise, this date restriction was waived. If the account to be converted
28 Aralık 2021 tarihinde hesaplarda bulunan altınlar, sisteme is a gold account, the gold in the accounts on 28 December 2021
otomatik olarak çevrilirken, altın fiyatına endekslenmektedir. is automatically converted to the system and indexed to the gold
Bu tarihten sonraki altın hesapları ise öncelikle TL’ye price. Gold accounts after this date, on the other hand, can be
dönüştürülerek istenilen herhangi bir kura bağlanarak (sadece converted into TL and connected to any desired rate (only USD,
Dolar, EURO veya Sterlin) kur korumalı mevduat hesabı EURO or Sterling) and a fx protected deposit account can be
açtırılabilmektedir. Son zamanlarda ise, yine yastık altındaki opened. Recently, an account has been created under the name
altınların ekonomiye kazandırılabilmesi için, “çeyrek altın of “quarter gold account” in order to bring the gold under the
hesabı” adı altında bir hesap oluşturulmuştur. Bu hesap çeyrek pillow to the economy. While this account can be seen in bank
altın cinsinden miktar olarak banka hesaplarında görülebilirken, accounts as a quarter gold amount, it can also be converted into a
hesap sahibinin istemesiyle kur korumalı mevduat hesabı şekline fx protected deposit account at the request of the account holder.
de dönüştürülebilmektedir.
Fx protected account for up to 1 year (3 months; 6 months; 9 months;
Bireysel katılımcılar, en az üç ay vadeli, ticari katılımcılar ise en 12 months) with a maturity of at least three months for individual
az 6 ay vadeli (daha sonra bu süre de 3 aya düşürülmüştür) olmak participants, and a maturity of at least 6 months for commercial
üzere, 1 yıl vadeye kadar (3 ay; 6 ay; 9 ay; 12 ay) kur korumalı participants (this period was later reduced to 3 months). can open.
hesap açtırabilmektedir. Her banka kendi bünyesinde faiz oranını Each bank can determine its own interest rate. In other words, the
belirleyebilmektedir. Yani bankaların uyguladıkları faiz oranları interest rates applied by banks are not homogeneous. However, the
homojen değildir. Ancak tüm vadeler için faiz oranı aynıdır, interest rate for all maturities is the same, it does not change. For
değişmemektedir. TL mevduatı olanlar için her gün saat 11.00’de those with TL deposits, the exchange rate announced by the CBRT
TCMB tarafından açıklanan kur baz alınmaktadır. Bu sebeple hesap at 11:00 a.m. is taken as the basis. For this reason, account openings
açılışları saat 11.00’den önce yapılamamaktadır. Dövizden TL’ye cannot be made before 11:00. For accounts that will be converted
dönüştürülecek hesaplar içinse, yine TCMB tarafından saat başı from foreign currency to TL, the exchange rate announced hourly by
açıklanan kur baz alınmaktadır. Vade süresince hesaba para yatırmak the CBRT is taken as the basis. While it is not possible to deposit or
ya da hesaptan para çekmek mümkün olmuyorken, para çekilmek withdraw money from the account during the maturity period, in case
istendiği durumunda ise hesabın kapatılması gerekmektedir. of withdrawal of money, the account must be closed.

Açılan 3 aylık bir hesap, vade sonuna kadar beklenildiği takdirde, If a 3-month account is opened, if the exchange rate return is greater
vade sonunda kur getirisi vade getirisinden büyük olursa, sahibine than the maturity yield at the end of the maturity period, it provides a
kur getirisi şeklinde kazanç sağlamaktadır. Yok eğer faiz getirisi, gain in the form of a foreign exchange return. However, if the interest
kur getirisinden fazla getiri elde ettiyse, hesap sahibine bu kez faiz yield is more than the exchange rate, this time the account holder
getirisi kazandırmış oluyor. Yani hesap sahibi hem faiz getirisi hem earns an interest income. In other words, the account holder cannot
de kur getirisini birlikte elde edemiyor. Bununla birlikte kur korumalı obtain both the interest income and the exchange rate return. In
mevduat hesabı, diğer vadeli hesaplardan kesilen yüzde 5 stopaj addition, the fx protected deposit account is also exempted from the 5
vergisinden de muaf tutuluyor. percent withholding tax deducted from other time deposit accounts.

www.ekofull.com 55