Page 58 - EKOFULL DERGİ SAYI 3

Varsayalım ki herhangi bir nedenle vade dolmadan hesap Suppose, for any reason, you want to close the account
kapatılmak istensin. Hesabın açıldığı gün TCMB tarafından before maturity. Let the USD rate determined by the CBRT
belirlenen USD kuru ise 14TL, hesabın kapatıldığı gün ise USD be 14TL on the day the account is opened, and 15TL in the
kuru 15TL olsun. Böyle durumda herhangi bir getiri ya da USD rate on the day the account is closed. In this case, the
zarar olmadan ana para alınabiliyor. Eğer hesabın açıldığı gün principal can be obtained without any return or loss. If the
döviz kuru 15TL iken, kapandığı gün 14TL olmuşsa aradaki exchange rate was 15 TL on the day the account was opened
fark anaparadan kesilerek hesap sahibine iade ediliyor. Ama and 14 TL on the day it was closed, the difference is deducted
vade sonu beklenildiği takdirde, döviz kuru düşmüş olsa from the principal and returned to the account holder. But if
bile, faiz getirisi zaten alınmaktadır. Dolayısıyla, tasarruf the maturity date is expected, even if the exchange rate has
sahiplerinin birikimlerini bu hesapta tutmaları getiri riskini de decreased, the interest income is already taken. Therefore,
azaltmaktadır. saving savings in this account also reduces the risk of return.

Yabancı kaynaklardan çok, iç tasarrufların özendirilmesi ve It can be stated that the inclusion of the currency and gold-
yastık altı altınların finansal sisteme çekilmesi için geliştirilen protected deposit account, which was developed to encourage
kur ve altın korumalı mevduat hesabının, yeni bir finansal domestic savings and attract under the pillow gold to the
araç olarak finansal sisteme dahil edilmesi, önemli bir ihtiyaca financial system, rather than from foreign resources, as a new
karşılık geldiği ifade edilebilir. Bu durum, finansal sitemde yer financial instrument, corresponds to an important need. This
alabilecek başka enstrümanlar için de teşvik unsuru olacak, will also be an incentive for other instruments that may be
ürün çeşitliliği arttıkça da, sistem en önemli fonksiyonu olan included in the financial system, and as the product variety
fon alışverişine aracılık etmeyi daha kolay bir şekilde yerine increases, the system will be able to easily fulfill its most
important function, which is the exchange of funds.
getirebilecektir.
On the other hand, with the circular published with a move
Diğer taraftan, TCMB döviz rezervlerine katkı yapabilecek that could contribute to the CBRT’s FX reserves, it was decided
bir hamle ile yayımlanan genelgeyle, ihracatçıların elde ettiği to sell 25 percent of the FX revenues of exporters to the CBRT.
döviz gelirlerinin yüzde 25’inin TCMB’ye satılması kararı On the other hand, another innovation is tax exemptions for
alınmıştır. Öte yandan başka bir yenilik ise, varlıklarını TL’ye corporations that will convert their assets into TL. Accordingly,
dönüştürecek kurumlar için getirilen vergi istisnalarıdır. in order to support financial stability, institutions that will
Buna göre, finansal istikrarın desteklenmesi için, dövizini convert their foreign currency and/or gold into TL will be
ve/ya altınını TL’ye çevirecek olan kurumlardan, çevrilen exempt from tax on dividends, interests and other earnings
TL hesaplarından elde ettikleri kar payı ve faizleri ve diğer from their converted TL accounts.
kazançları vergiden muaf olacaktır.
According to the CBRT statistics, the share of foreign currency
TCMB istatistiklerine göre, kur ataklarının başlamasından deposits (dollarization) in total deposits on November 12,
önce, 12 Kasım 2021’de toplam mevduatlar içindeki döviz 2021, before the start of currency attacks, was approximately
mevduatlarının (dolarizasyon) payı, yaklaşık %56’iken, 17 56%, while on December 17, 2021 it was 67%. With the
Aralık 2021’de oran %67 olarak gerçekleşmiştir. Kur korumalı entry into force of the fx protected deposit account, the rate
mevduat hesabının yürürlüğe girmesiyle birlikte, toplam of foreign currency deposits in total deposits decreased to
mevduatlar içindeki döviz mevduatı oranı %61’e gerilemiştir. 61%. According to the statistics dated February 11, 2022, it is
11 Şubat 2022 tarihli istatistiğe göre, kur korumalı mevduat understood that the fx protected deposit account was 6.2%
hesabının %6,2 olduğu dolarizasyon oranının da %59,9’a and the dollarization rate decreased to 59.9%. In other words,
gerilediği anlaşılmaktadır. Diğer bir ifadeyle, döviz tevdiat it can be stated that there has been a shift of more than 13
hesaplarından kur korumalı mevduat hesabına 13 milyar billion dollars from foreign exchange deposit accounts to fx
dolardan fazla bir geçişin olduğu ifade edilebilir. Sonuç olarak, protected deposit accounts. As a result, the new economy
yeni ekonomi modeli cari açığın düşürülmesini öncelemiş bir model is seen as a model that prioritized reducing the current
model olarak görülmektedir. Kur korumalı mevduat hesabı account deficit. The innovations that started with the fx-
ile başlayan yenilikler dövize yönelmeyi nispeten azaltmıştır. protected deposit account have relatively reduced the tendency
to foreign exchange. Domestic savings were encouraged to be
İç tasarrufların finansal sisteme çekilmesi özendirilmiştir. Öz drawn into the financial system. The importance of financing
kaynaklarla finansmanın önemi ortaya çıkarılmıştır. Döviz with own resources has been revealed. The exchange rate
kuru görece düşerek döviz kurundaki dalgalanma zayıflamıştır. decreased relatively and the volatility in the exchange rate
Ekonomik ajanların döviz kuru artışı riskleri şimdilik ortadan weakened. Exchange rate increase risks of economic agents
kalkmıştır. Bu göstergeler, kısa dönemde olumlu gelişmeler have disappeared for now. These indicators can be evaluated
şeklinde değerlendirilebilir. as positive developments in the short term.

Ancak, kur korumalı mevduat hesaplarının geri ödenmesi However, it remains to be seen whether the costs to be
sürecinde katlanılacak maliyetler sorun olacak mıdır, incurred in the process of repayment of fx protected deposit
program orta ve uzun vadede, nasıl bir dönüşüme evrilecektir, accounts will be a problem, how the program will evolve in the
sürdürülebilir midir, bekleyip görmek gerekmektedir. medium and long term, whether it is sustainable or not.

56 www.ekofull.com